L

Leerkoper
Handelaar in leer

Leerlooier
Zie leerbereider.

Leeskabinethouder
Beheerder van een leeskabinet. Een leeskabinet was een kamer waar men de gelegenheid had boeken, tijdschriften en couranten te lezen.

Leesmeester (lesemeester)
1. Meester die in het lezen onderwijst.
2. Meester die in het openbaar les gaf.

Leeste(n)maker
De leestenmaker vervaardigt houten modellen van voeten waarover een schoenmaker een schoen vormt.

Legatuurmaker, legatuurwerker, legatuurwever
Legatuur was een soort stof die op brocaat of goudlaken leek.

Legger, leggerjongen
1. Degene die de haring recht op elkaar moest leggen.
2. In de handpapiermakerij werden na het scheppen de vellen vochtig papier tussen lappen vilt gelegd. Als de stapel voldoende hoog was werd deze in een pers onder druk gebracht om zo veel mogelijk vocht te verwijderen. Na het persen werden de vellen uit de vilten gehaald en zonder tussenlagen op elkaar gestapeld. Dit werd vooral door jongens gedaan, die men leggers of leggerjongens noemde.

Leggermaker
Leggers, laagjes papier en karton van verschillende samenstelling, hadden in de hoogdruk de functie zorg te dragen dat de gehele drukvorm egaal het papier bedrukte. De legger plus het te bedrukken papier moesten samen een bepaalde dikte hebben, waarbij de legger niet te zacht mocht zijn, zodat de drukvorm niet te diepe moeten in het te bedrukken papier veroorzaakte. Via de legger waren ook aanpassingen aan de drukvorm mogelijk. In een kleine drukkerij vervaardigde de drukker zelf zijn leggers, maar in grotere bedrijven zorgde een leggermaker voor de goede leggers.

Leidekker
Vroeger werden m.n. bij voorname gebouwen (bijv. kerken, kloosters) leien en leipannen als dakbedekking gebruikt. De leidekker dekte het dak met leien en leipannen.

Lindewaeryester
Vrouw die een linnenwinkel hield.

Linemakere
Maker van lijnen, koorden.

Lintier (lintmaker, lintwerker)
Linten, waaronder men ook band en boordsel of galons kan rekenen, zijn smalle weefsels. Het weven geschiedde o.a. met behulp van lintmolens. In kleine werkplaatsen werd gebruik gemaakt van het lintmakersgetouw of de schuifstoel. Daarnaast kende men het handgetouw, weefgetouwen met snel-schietspoelen en de lint- of bandmolen.

Lintkramer
(Klein)handelaar in linten.

Lintmolenmaker
Vervaardiger van lintmolens, gebruikt voor het weven van linten.

Lintopmaakster
Zij maakte de geweven linten op.

Lintverver
De lintverver gaf de linten, voor zover deze niet uit gekleurde garens geweven waren, zo nodig de gewenste kleur.

Lithograaf
De term lithograaf werd gebruikt voor degenen die bezig waren met verschillende fasen van het steendrukken: Lithograaf als tekenaar, die de illustraties en teksten op de lithostenen aanbracht. Lithograaf als steendrukker, degene die de vlakpers bediende, de eigenlijke steendrukker. Lithograaf als fotolithograaf, voor de vlakdrukkereij (steendruk en later ook offsetdruk) maakte de lithograaf na de uitvinding van de fotografie met behulp van een grafische camera opnames of deelopnames van foto's, tekeningen, schilderijen of modellen op natte of droge glasplaten of films, zo nodig met behulp van kleurfilters, in raster of halftoon, ten behoeve van een te maken drukwerk, in één of meer kleuren vlakdruk uitgevoerd.

Lombard(ier), lommerdbaas, lommerdhouder
Destijds benaming voor geldhandelaren, bankiers, wisselaars en pandjeshuishouders.

Lompenscheider, lompenlezer, lompensorteerder
De gebruikelijke grondstof voor het vervaardigen van papier bestond uit min of meer versleten geweven stoffen, waarbij door het gebruik de samenhang van de fijnste vezeltjes in de draden van het spinsel meer verbroken is. De voorkeur ging uit naar linnen lompen, welke het fijnste, gldste, dichtste en stevigste papier leverde. Daarnaast werden katoenen lompen verwerkt, die een sponzig, week, ijl papier opleverden. De lompenlezer of sorteerder moest verschillende zaken in het oog houden, o.a. de meer of mindere mate van versletenheid en de kleur. Fijne of versleten lompen laten zich gemakkelijker fijn maken dan grove en/of weinig gedragene. Naast het sorteren van de lompen moesten ook de ongerechtigheden, zoals knopen, worden verwijderd.

Lompenscheurder
Deze scheurde de lompen met de vrije hand tot kleine stukken van drie tot vijf vierkante centimeter door middel van een staand op de werktafel bevestigd zeisvormig mes.

Loodgieter, lootgieter
Soms in combinatie met lei- of schaliedekker. Vroeger maakte de loodgieter zelf soldeer, dat deels uit lood bestond. Zij veroorzaakten vroeger nogal eens brand. Zij vervaardigden o.a. trotseer- of dakloodjes, veelal gegoten in de vorm van een wapenschild. Het eigenlijke loodgieten vond in speciale bedrijven plaats, waar het lood in bladen en andere manieren te dienste van het loodgietershandwerk werd vervaardigd.

Loodklopper, loodslager
Op een harde steen (liassteen), het loodgietersaambeeld, werd het lood plat geslagen.

Loodsman, lootsman, loods
De man die een schip de weg wijst in moeilijk bevaarnaar water. Meervoud: lootsluyden.

Loodwitmaalder, loodwitmaker, loodwitwerker
De witmolens leverden grondstoffen voor de aardewerk- en verfindustrie. Een speciale witmolen was de loodwitmolen. Het loodwit is een witte verfstof. Loodwitmolenaars rolden dunne repen lood op en deze werden in een zogenaamde oxydeerpot geplaatst. Deze pot werd gevuld met verdund zuur, meestal azijnzuur of salpeterzuur. Na vijf tot acht weken was het lood door inwerking van het zuur overgegaan tot loodwit. Dit materiaal werd gezeefd en gemengd met water. De aldus verkregen brij werd gedroogd en als loodwit verkocht. Loodwitmolens stonden vaak aan het water om de aan- en afvoer van stoffen te vergemakkelijken.

Loper(e), looper
Ook voetloper. Dit is een bode te voet.

Lulleman
Brandweerman. Lul is het mondstuk van de brandslang.