Winschoten had maar liefst drie molens; ze worden afgebeeld op de bekende historieplaat van de slag bij Heiligerlee in (1583). Eén daarvan was in 1587 te vinden op de ‘Moelenborch’ in het Ronde Loeg, niet ver van de Hervormde Kerk. Dit zal de kleine molen aan de Vissersdijk zijn, die in 1760 werd gesloopt. Ook deze molen stond op pastoriegrond. De beide andere stonden aan de Binnenvenne (de Buijtenste of Noordermolen) en in de Molenhorn.

Begin 18e eeuw stonden in de gemeente Winschoten 13 molens. In de loop van de jaren zijn door diverse oorzaken, zoals industrialisatie, de aantallen flink gereduceerd. Winschoten heeft op haar grondgebied nog drie monumentale molens staan, te weten Berg, Dijkstra en Edens. Deze molens zijn eigendom van de gemeente en worden beheerd door vrijwillige molenaars. Alle drie de molens staan in het centrum van Winschoten. Van deze 3 molens is ieder geval bekend, dat géén van onze voorouders eigenaar is geweest.

Molen Edens

Molen Edens is gelegen aan de Nassaustraat 14. Deze molen is in 1763 gebouwd in opdracht van de echtelieden Jurrien Balles en Antje Gerbrands. Latere eigenaren waren Jan Joesten, G. Eikema en vanaf 1855 tot 1960 diverse generaties van de familie Edens. In 1960 werd de gemeente Winschoten eigenaar. Met het bouwjaar 1763 is dit de oudste windmolen in de provincie Groningen. De molen is in het verleden zeer intensief gebruikt en mede daardoor is de inrichting vaak gewijzigd. Een in 1880 aangebouwd meelfabriekje met aanvankelijk een stoommachine is omstreeks 1976 afgebroken, evenals een groot graanpakhuis naast de molen. De molen is gebouwd als pelmolen en na de opheffing van de belasting op het gemaal ingericht als korenmolen. De molen is in 1985 ingrijpend gerestaureerd. De molen wordt getypeerd als een achtkante bovenkruier met stelling.

Molen Dijkstra

Molen Dijkstra, gelegen aan de Nassaustraat 63, is in 1862 gebouwd in opdracht van de heer D.E. Dijkstra en is in 1953 door een kleinzoon van de bouwer aan de gemeente Winschoten verkocht. De inrichting is praktisch ongewijzigd. Ook deze molen werd gebruikt als koren- en pelmolen. De molen is in 1982/1983 ingrijpend gerestaureerd. Daarnaast zijn er nog restauratiewerkzaamheden in 1995 en 1996 uitgevoerd. De molen wordt getypeerd als een achtkante bovenkruier met stelling.

Molen Berg

Molen Berg,  aan de Grintweg 61, is in 1854 gebouwd in opdracht van de heer J.D. Buurma, die tot die tijd een standerdmolen in het centrum van Winschoten (tussen de Langestraat en de Venne) had. In 1856 werd de molen door de bliksem getroffen waarbij een van de houten wieken werd versplinterd. Twee zoons van Buurma en een knecht werden geraakt; de oudste zoon overleed meteen, de ander werd invalide. De volgende molenaar Mulder verongelukte in de molen. Daarna werd de molen verkocht aan de heer J. Berg. Diens zoon de heer W. Berg verkocht de molen in 1956 aan de gemeente Winschoten. In de loop der jaren werden verschillende gebouwen aan de molen gebouwd, die later niet meer nodig waren en daarom werden gesloopt. De huidige aanbouw is tijdens een verbouwing in de jaren 60 gedeeltelijk ingestort en toentertijd provisorisch hersteld. De molen wordt getypeerd als een achtkante bovenkruier met stelling.