Vroeger hadden de mensen nog geen telefoon, radio of televisie. Soms moesten de molenaars snel een bericht doorgeven. Dat deden ze met de wieken van een molen. De molenaars zetten de wieken op een speciale manier neer. Daarover waren afspraken gemaakt. Elke gebeurtenis had een eigen stand van de wieken.
1. Vreugdestand
Als de molenaar blij is wil hij dit aan iedereen laten zien. Bijvoorbeeld als er een baby is geboren. De molenaar zet de wieken op een speciale manier neer. Dit wordt een vreugdestand genoemd. In de vreugdestand staan de wieken niet helemaal in het midden, maar iets naar links.
2. Rouwstand
Als er iemand uit de familie is overleden laat de molenaar de rouwstand zien. Iedereen weet dan dat er iemand uit de familie van de molenaar is overleden.
De wieken staan niet helemaal in het midden, maar iets naar rechts.
3. Korte ruststand
Soms werkt de molenaar een paar dagen niet. Dan houdt hij rust. De molenaar wil dan de mensen laten zien dat hij rust houdt. Dan zet hij de molen in de korte ruststand neer.
De wieken staan dan helemaal recht. Je ziet één wiek in het midden. De wieken lijken nu net op een +.
4. Lange ruststand
Als de molenaar een paar weken niet werkt heeft hij heel lang rust. Bijvoorbeeld als hij op vakantie is. De molenaar wil dit dan aan de mensen laten zien. Dit doet hij door de molen in de lange ruststand te zetten. d
De wieken staan dan schuin. De wieken lijken nu net op een x. Die kom je wel eens tegen tijdens rekenen.
5. Spoedstand
Soms gebeurt er iets ergs in de buurt van een molen. Bijvoorbeeld een heel grote brand. Dan moesten de mensen heel snel komen. Als je heel snel iets moet doen wordt dat spoed genoemd. Omdat ze nog geen telefoons hadden konden ze niet bellen. Daarom werden de wieken van de molen gebruikt.
Om elke wiek werd een doek gedaan. Dit zien de mensen heel snel, omdat ze dat alleen doen bij spoed.
6. Feeststand
Deze stand zie je niet overal in Nederland. Bij bijzondere feesten wordt de molen versierd. Bijvoorbeeld bij een bruiloft. Dit doet de molenaar door de wieken te versieren met vlaggetjes.
Molentaal in Zuidoost-Nederland
De 6 standen van de wieken zijn niet overal in Nederland hetzelfde. In Zuidoost-Nederland zijn sommige standen net iets anders. Een soort molendialect dus. Wil je weten wat de verschillen zijn, kijk dan op www.molennet.nl.
Dirk Herman Willem Filarski (Amsterdam, 15 oktober1885 - Zeist, 28 februari1964) was een Nederlands kunstschilder behorend tot de Bergense School.
Dirk Filarski werd geboren op 15 oktober 1885 in Amsterdam als jongste van vier kinderen van Herman Filarski en Catharina Mulder. Tot zijn elfde jaar woonde Dirk Filarski aan de Martelaarsgracht, later in de Frans Halsstraat, aan de Singel en in de Noorderstraat.
In 1901 werd Filarski ingeschreven als leerling van de Kunstnijverheidsschool Quellinus Amsterdam, een op de praktijk gerichte kunstzinnige opleiding. De school was gevestigd in de Frans Halsstraat, enkele deuren verwijderd van zijn ouderlijk huis. Van 1903-1907 volgde hij onderwijs aan de Rijksschool voor Kunstnijverheid Amsterdam. In zijn studietijd maakte Filarski vrienden met wie hij jarenlang intensieve contacten zou onderhouden. Onder hen Germen de Jong, Arnout Colnot, Tjerk Bottema, Dirk Smorenberg, Matthieu Wiegman en Wim Schumacher.
Winschoten had maar liefst drie molens; ze worden afgebeeld op de bekende historieplaat van de slag bij Heiligerlee in (1583). Eén daarvan was in 1587 te vinden op de ‘Moelenborch’ in het Ronde Loeg, niet ver van de Hervormde Kerk. Dit zal de kleine molen aan de Vissersdijk zijn, die in 1760 werd gesloopt. Ook deze molen stond op pastoriegrond. De beide andere stonden aan de Binnenvenne (de Buijtenste of Noordermolen) en in de Molenhorn.
Begin 18e eeuw stonden in de gemeente Winschoten 13 molens. In de loop van de jaren zijn door diverse oorzaken, zoals industrialisatie, de aantallen flink gereduceerd. Winschoten heeft op haar grondgebied nog drie monumentale molens staan, te weten Berg, Dijkstra en Edens. Deze molens zijn eigendom van de gemeente en worden beheerd door vrijwillige molenaars. Alle drie de molens staan in het centrum van Winschoten. Van deze 3 molens is ieder geval bekend, dat géén van onze voorouders eigenaar is geweest.
Molen Edens is gelegen aan de Nassaustraat 14. Deze molen is in 1763 gebouwd in opdracht van de echtelieden Jurrien Balles en Antje Gerbrands. Latere eigenaren waren Jan Joesten, G. Eikema en vanaf 1855 tot 1960 diverse generaties van de familie Edens. In 1960 werd de gemeente Winschoten eigenaar. Met het bouwjaar 1763 is dit de oudste windmolen in de provincie Groningen. De molen is in het verleden zeer intensief gebruikt en mede daardoor is de inrichting vaak gewijzigd. Een in 1880 aangebouwd meelfabriekje met aanvankelijk een stoommachine is omstreeks 1976 afgebroken, evenals een groot graanpakhuis naast de molen. De molen is gebouwd als pelmolen en na de opheffing van de belasting op het gemaal ingericht als korenmolen. De molen is in 1985 ingrijpend gerestaureerd. De molen wordt getypeerd als een achtkante bovenkruier met stelling.
Molen Dijkstra, gelegen aan de Nassaustraat 63, is in 1862 gebouwd in opdracht van de heer D.E. Dijkstra en is in 1953 door een kleinzoon van de bouwer aan de gemeente Winschoten verkocht. De inrichting is praktisch ongewijzigd. Ook deze molen werd gebruikt als koren- en pelmolen. De molen is in 1982/1983 ingrijpend gerestaureerd. Daarnaast zijn er nog restauratiewerkzaamheden in 1995 en 1996 uitgevoerd. De molen wordt getypeerd als een achtkante bovenkruier met stelling.
Molen Berg, aan de Grintweg 61, is in 1854 gebouwd in opdracht van de heer J.D. Buurma, die tot die tijd een standerdmolen in het centrum van Winschoten (tussen de Langestraat en de Venne) had. In 1856 werd de molen door de bliksem getroffen waarbij een van de houten wieken werd versplinterd. Twee zoons van Buurma en een knecht werden geraakt; de oudste zoon overleed meteen, de ander werd invalide. De volgende molenaar Mulder verongelukte in de molen. Daarna werd de molen verkocht aan de heer J. Berg. Diens zoon de heer W. Berg verkocht de molen in 1956 aan de gemeente Winschoten. In de loop der jaren werden verschillende gebouwen aan de molen gebouwd, die later niet meer nodig waren en daarom werden gesloopt. De huidige aanbouw is tijdens een verbouwing in de jaren 60 gedeeltelijk ingestort en toentertijd provisorisch hersteld. De molen wordt getypeerd als een achtkante bovenkruier met stelling.
Altijd al willen weten wie je voorouders waren, maar nooit tijd gehad dit uit te zoeken? Of gewoon op zoek naar een bijzonder kerst- en/of verjaardagscadeau? In het kader van Serious Request biedt Tresoar de helpende hand!
Voor € 25,00 zoekt Tresoar jouw stamboom uit tot 1811. De uitgezochte gegevens...
Lees meer...